Do zakresu działania Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Środowiska (GNiŚ) należy w szczególności:

1. wykonywanie czynności związanych z gospodarowaniem zasobem nieruchomości skarbu państwa,
2. wykonywanie czynności związanych z gospodarowaniem powiatowym zasobem nieruchomości,
3. przeprowadzanie procedury wywłaszczenia na rzecz skarbu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości będących własnością prywatną,
4. przeprowadzanie procedury dotyczącej ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości będącej własnością prywatną,
5. przeprowadzanie procedury zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości prywatnej w sytuacjach nagłych,
6. przeprowadzanie procedury dotyczącej zwrotu wywłaszczonych nieruchomości oraz określenia sposobu rozliczenia z tytułu zwrotu,
7. rozpatrywanie wniosków o stwierdzenie przejścia prawa własności gruntów skarbu państwa pokrytych wodami płynącymi w trwały zarząd regionalnych zarządów gospodarki wodnej,
8. planowanie i realizowanie zadań wykonywanych w ramach dotacji celowej na gospodarowanie nieruchomościami skarbu państwa oraz na czynności prawno-geodezyjne zmierzające do zwrotu działek dożywotnich i siedliskowych,
9. badanie stanów prawnych i ustalanie na podstawie dokumentów i zapisów w rejestrach gruntów byłych właścicieli nieruchomości znajdujących się w zasobie Agencji Nieruchomości Rolnych oraz przygotowywanie stosownych zaświadczeń,
10. realizowanie zadań w zakresie przekształcania prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności,
11. wykonywanie czynności wynikających z prawa geodezyjnego i kartograficznego a dotyczących nieruchomości stanowiących własność skarbu państwa lub powiatu,
12. realizowanie zadań z zakresu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
13. prowadzenie spraw z zakresu osadnictwa rolnego na podstawie ustaw i dekretów o ustroju rolnym i o osadnictwie,
14. przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego oraz procedury zmierzającej do potwierdzenia prawa własności do działek siedliskowych, stanowiących po przekazaniu gospodarstw rolnych na skarb państwa przedmiot odrębnej własności od budynków,
15. przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego oraz procedury zmierzającej do potwierdzenia prawa własności do działek gruntu, przydzielonych po przekazaniu gospodarstw rolnych na skarbu państwa, do nieodpłatnego dożywotniego użytkowania,
16. współpraca z urzędem wojewódzkim, samorządem województwa, gminami, inspekcją ochrony roślin i nasiennictwa oraz ochrony środowiska,
17. współdziałanie w zakresie realizacji polityki rolnej państwa z samorządem rolniczym, jednostkami administracji publicznej, stowarzyszeniami i organizacjami społeczno-zawodowymi rolników,
18. prowadzenie spraw z zakresu odszkodowań za zajęcie gruntu, ograniczenie prawa lub wykup nieruchomości,
19. kontrola i nadzór nad spółkami wodnymi,
20. współpraca ze Społeczną Strażą Rybacką, wydawanie kart wędkarskich i kart łowiectwa podwodnego oraz rejestrowanie sprzętu pływającego służącego do połowu ryb,
21. prowadzenie spraw dotyczących ochrony powietrza w tym wydawanie decyzji o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz prowadzenie rejestrów,
22. prowadzenie spraw dotyczących finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
23. udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie,
24. wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów,
25. udzielanie koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych,
26. nadzór i kontrola nad pracami geologicznymi,
27. wymierzanie opłat eksploatacyjnych za wydobywane kopaliny,
28. prowadzenie spraw z zakresu gospodarki odpadami, udzielanie pozwoleń i zezwoleń na wytwarzanie, zbieranie, transport i przetwarzanie odpadów,
29. sporządzanie powiatowych programów ochrony środowiska i raportów oraz opiniowanie gminnych programów ochrony środowiska,
30. nadzór nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności skarbu państwa i sporządzanie dla tych lasów operatów inwentaryzacyjnych,
31. prowadzenie i naliczanie ekwiwalentów za wyłączenie gruntów z upraw rolnych i prowadzenie upraw leśnych,
32. wydawanie decyzji na usunięcie drzew i krzewów z terenu nieruchomości będących własnością gminy oraz utrudniających widoczność na trakcjach kolejowych,
33. wydzierżawianie polnych obwodów łowieckich i wydawanie zezwoleń na posiadanie i hodowanie chartów oraz ich mieszańców,
34. wydawanie decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny łownej,
35. rejestrowanie i prowadzenie rejestru zwierząt egzotycznych,
36. współdziałanie w zakresie zagospodarowania przestrzennego,
37. podejmowanie działań w celu pozyskiwania finansowych środków zewnętrznych w zakresie działania Wydziału.